BÍ QUYẾT CHĂM SÓC SẦU RIÊNG SAU THU HOẠCH – KHỞI ĐẦU VỤ MÙA BỘI THU

Chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch là giai đoạn cực kỳ quan trọng. Năng suất sầu riêng bắt đầu từ thời vụ sau thu hoạch. Tuy nhiên, nhiều nhà vườn chưa ý thức được vai trò của giai đoạn này. Theo chân Gold Toamato tìm hiểu bí quyết chăm sóc vườn sầu riêng sau thu hoạch – khởi đầu cho mùa màng bội thu!

1. Mục đích và nguyên tắc của việc chăm sóc sầu riêng sau khi thu hoạch

- Mục tiêu chính của giai đoạn này là: phục hồi sức khỏe vườn và kích thích cho cây sầu riêng ra đọt để nuôi hoa, trái trong vụ tới. Để kích thích cho cây ra đọt tập trung, cần áp dụng một số nguyên tắc sau:

+ Hạn chế tình trạng suy kiệt cây: nếu cây bị suy kiệt nặng thì có thể “thất thu” trong vụ sau hoặc cây bị suy thoái và chết.

+ Tạo 2-3 cơi đọt, cành lá xum xuê để đủ năng lượng cho mùa trái tiếp theo.

2. Quy trình chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch

a. Bước 1 Tỉa cành 

Sau khi thu hoạch, cây trồng không thể hấp thu dinh dưỡng ngay lập tức. Vì vậy bón phân ngay sau khi thu hoạch có thể gây ngộ độc hoặc thất thoát phân bón. Nhà vườn nên cắt tỉa, rửa cành tán, cải tạo đất trong 7-10 ngày, sau đó bà con bắt đầu bón phân.

Tỉa cành, nhằm kích thích cho cây sầu riêng ra đọt tập trung, giúp cho cây phục hồi khả năng sinh trưởng và sinh sản ở vụ tiếp theo. 

Việc tỉa cành còn kết hợp với việc sửa tán giúp hoa được thụ phấn được dễ dàng; ánh sáng có thể xuyên qua cây, giảm ẩm độ, hạn chế khả năng phát triển nấm bệnh. 

 - Nguyên tắc tỉa bỏ cành: 

+ Cành sâu, bệnh

+ Cành khô, ốm yếu, khả năng cho quả kém

+ Cành trong tán, cành vượt che khuất ánh sáng

+ Những cành mọc cách mặt đất 0.5-1 m cũng cần được tỉa bỏ để hạn chế bệnh nứt thân xì mủ.

+ Cành có tàn dư cuống trái, cành giao tán

b. Bước 2: Rửa cây

- Sau khi hái trái và tỉa cành, cây sẽ có những vết thương. Vì thế, nhà vườn nên kiểm soát nấm, vi khuẩn bằng cách: 

+ Vườn có tỷ lệ nấm bệnh thấp: phun tinh vôi phun ướt đẫm toàn bộ cây, có thể kết hợp tưới đẫm gốc.

+ Vườn nhiều bệnh (nấm hồng, đốm rong,…): phun thuốc (gốc đồng, mancozeb) toàn bộ thân lá đến gốc có thể lặp lại sau 5-7 ngày nếu bệnh nặng.

Đồng thời, bà con cần dọn sạch cỏ dại trong vườn - đây chính là nơi các loài dịch hại trú ngụ.

c. Bước 3: Cải tạo đất

- Sau một mùa vụ mà nhà nông sử dụng rất nhiều phân bón, đặc biệt là 1 tháng trước khi thu hoạch. Cộng với việc xiết nước cuối thời điểm thu hoạch làm mặt đất khô, chai cứng, khả năng hấp thu nước kém. Do đó, bà con cần làm tơi xốp bề mặt đất để dung dịch phân bón đi sâu vào vùng rễ bên dưới, mang lại hiệu quả tối ưu. 

+ Xới nhẹ bề mặt

+ Tưới tinh vôi xử lý đất: nâng pH đất, cải tạo đất

+ Đối với vườn có tỷ lệ nấm bệnh cao: xử lý thuốc bệnh trước. Sau 1 tuần, nhà nông có thể tưới thêm tinh vôi (nếu cần thiết)

d. Bước 4: Bón phân và quản lý nước

Để phục hồi nhanh, yếu tố dinh dưỡng gần như là quan trọng nhất. Phân bón không chỉ giúp phục hồi cây mà còn là yếu tố quyết định đến năng suất vụ tiếp theo. Dinh dưỡng cần được cân bằng giữa hóa học và hữu cơ.

Phân hữu cơ giúp cải tạo đất tơi xốp, thông thoáng, tăng số lượng vi sinh vật có và hấp thu phân bón hóa học tốt hơn.

e. Bước 5: Kéo đọt

Chất dự trữ trong cây sầu riêng được tập trung trong lá. Nếu cơi đọt ốm yếu, không đủ lá, cây sẽ ra hoa và nuôi trái kém. Nhà nông nên chuẩn bị đủ lá (thường 2-3 cơi đọt) trước khi xử lý ra hoa.

- Phun thuốc ngừa rầy nhảy sau khi đọt non xuất hiện

- Phun phân bón lá sau khi cây ra đọt non, giúp mở đọt, mập đọt, mướt lá, đọt đi nhanh 

3. Nguyên nhân sầu riêng phục hồi kém sau thu hoạch

- Để trái quá nhiều

Những năm gần đây, sầu riêng được giá cao, vì vậy, nhiều bà con để cây mang trái quá nhiều. Trong giai đoạn nuôi quả, cây sẽ tập trung lấy dinh dưỡng tích tụ ở lá, thân và cành, một phần khác được hút trực tiếp từ đất để giúp cây nuôi quả, tạo cơm. Vậy nên khi để quá nhiều quả trên cây sẽ làm cây bị kiệt quệ nhanh chóng, sức sống suy giảm sau mỗi mùa thu hoạch.

- Lạm dụng các phương pháp xử lý ra hoa

Sầu riêng ra hoa tự nhiên thường không cho hiệu quả kinh tế cao, hoa ra không tập trung. Thế nên, nhiều nhà vườn thường sử dụng các biện pháp xử lý ra hoa.

Với những nhà vườn làm bông trái vụ, việc bà con sử dụng các hóa chất để kích thích sinh trưởng làm cây mất đi sự cân bằng tự nhiên và gây ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cây.

- Để nhiều quả trong những năm đầu thu hoạch

Mặc dù cây sầu riêng có thể cho quả vào năm thứ 4 sau khi trồng. Tuy nhiên, thời điểm mang quả sẽ phụ thuộc vào thể trạng của cây như đường kính thân đạt khoảng 4 ngón tay, bộ tán xanh mượt, không bị sâu bệnh, kích thước lá to và dày,…chứ không quan trọng là cây được mấy năm tuổi.

Ở thời điểm năm đầu thu hoạch, cây chưa trưởng thành hoàn toàn. Nếu cây mang nhiều quả ngay lần đầu, làm cây mất sức và khả năng phục hồi cây kém, ảnh hưởng khả năng sinh trưởng sau này.

- Đợi thu hoạch hết vườn mới bắt đầu phục hồi

Vườn trồng nhiều giống sầu riêng có thời gian thu hoạch khác nhau hoặc thiếu công lao động là những nguyên nhân dẫn đến thời điểm thu hoạch cả vườn không đồng bộ. Nhiều bà con thường đợi khi vườn thu hoạch hoàn toàn thì mới phục hồi cho cả vườn. 

Điều này thật sự không tốt cho những cây thu hoạch trước, vì sau thu cây thường rất yếu, dễ rụng lá và sâu bệnh hại tấn công. Việc không chăm sóc kịp thời làm chậm quá trình phục hồi. Vậy nên, cây sau khi thu hoạch thì cây cần được chăm sóc ngay.

Quy trình chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch bao gồm: tỉa cành, rửa cây, cải tạo đất, bón phân, kéo đọt. Việc cung cấp phân bón không những giúp cây phục hồi nhanh mà còn mướt lá, xanh đọt. Việc chuẩn bị đủ cơi đọt trong giai đoạn này là tiền đề cho vụ mùa bội thu!