MỘT SỐ SÂU BỆNH HẠI THƯỜNG GẶP TRÊN CÂY BƠ

Sâu bệnh gây hại cây bơ làm cho cây bị giảm năng suất, sinh trưởng chậm, thậm chí có thể làm cây bị suy kiệt và chết. Bài viết này Gold Tomato sẽ cùng bà con tìm hiểu một số loại sâu bệnh thường gặp trên cây bơ và cách phòng trừ hiệu quả nhất. Mời bà con cùng theo dõi. 

I. Sâu hại

1. Mọt đục cành 

- Triệu chứng:

+ Mọt đục cành là loại sâu hại phổ biến trên các loại cây trồng như cây sầu riêng, cây ca cao, cây chè, cây bơ,… Mọt cái đục vào thân cành, tạo thành đường hầm và đẻ trứng, mọt non tiếp tục đục khoét, sinh sôi và lây lan.

+ Mọt đục cành Euwallacea sp. có ổ nấm cộng sinh “mycangia” trong cơ thể (Fusarium euwallaceae, Graphium euwallaceae, Acremonium pembeum). Mọt gieo nấm trong các đường hầm để làm thực phẩm, làm cho đường hầm bị ướt, chuyển màu đen, nấm Fusarium lây lan sang phần mô khỏe, mạch gỗ chuyển màu nâu, đen, lá bị héo và gây chết cành, khô cây.

- Biện pháp phòng trừ:

+ Kỹ thuật canh tác: thường xuyên vệ sinh vườn, tỉa cành thông thoáng, cắt và đốt bỏ cành, thân cây bị hại nặng.

+ Vết cắt tỉa cành lớn cần bôi Norshield 86.2WG 50g/lít

+ Xử lý bằng thuốc hóa học: thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm theo các vết đục còn mới, bơm thuốc Thiamax 25WG, Carbosan 25EC vào thân cây vùng bị hại

+ Quét gốc và thân chính Norshiled vào cuối mùa mưa.

+ Thường xuyên theo dõi và kiểm tra mọt trong cuối mưa -đầu mùa khô.

2. Sâu cuốn lá cây bơ

- Triệu chứng:

+ Loại sâu cuốn lá này gây ra bởi một loại sâu bướm có tên là Gracilaria percicae Busk. Chúng thường đẻ trứng trên lá mới ra và sau đó một thời gian trứng sẽ nở ra thành sâu và lớn lên theo lá. Sau khi trưởng thành chúng thường cuốn lá lại và làm tổ trong đó.

+ Sâu cuốn lá khiến lá bị ảnh hưởng rất nhiều và cây sẽ giảm quang hợp nên đồng nghĩa với việc làm ảnh hưởng đến chất lượng quả khá nhiều.

- Cách điều trị:

+ Sử dụng một số loại thuốc trừ sâu nội hấp để diệt trừ trứng của sâu. Trước khi bạn phun bạn tiến hành gỡ bỏ các tổ do sâu cuốn lại để giúp tăng hiệu lực của thuốc.

3. Bọ xít muỗi

- Triệu chứng

+ Bọ xít muỗi thường phát sinh mạnh và gây hại nặng trong mùa mưa, vườn rậm rạp, ẩm thấp, cây quá dày. Các bộ phận chồi non, lá non, cành non, cuống hoa bị bọ xít muỗi chích hút nhựa gây héo khô đen, quả bị chích có nhiều vết thâm và phát triển dị dạng, nấm bệnh dễ dàng xâm nhập từ vết chích gây nên bệnh ghẻ vỏ quả bơ. Phòng trừ tổng hợp bọ xít muỗi cần áp dụng đồng bộ các biện pháp sau.

- Biện pháp phòng trừ:

+ Kỹ thuật canh tác: Dọn vệ sinh đồng ruộng và gốc cây để tránh làm nơi chú ngụ của loại bọ xít muỗi, thu gom lá, cành, quả ngay khi mới bị bệnh, đem ra khỏi vườn để chôn lấp, tiêu hủy hoặc xử lý bằng chế phẩm Trichoderma sp để tiêu diệt nguồn bệnh và sử dụng làm phân hữu cơ.

+  Biện pháp sinh học

Nhân nuôi một trong hai loại kiến trên vườn để kiểm soát bọ xít muỗi: Kiến đen (Dolicoderus thoracicus), hoặc kiến vàng (Oecophylla smaragdina) .

Bảo vệ các thiên địch bắt mồi (nhện, côn trùng ăn thịt khác).

+ Biện pháp hóa học
Thường xuyên thăm vườn vào chiều tối hoặc sáng sớm để kịp thời phát hiện bọ xít muỗi, đặc biệt vào thời gian cây bơ ra đọt non và mang quả non.

Nếu xuất hiện các vết chích trên quả, trên chồi và bọ xít muỗi xuất hiện nhiều trong vườn bơ cần sử dụng một trong các loại thuốc trừ sâu có các hoạt chất Abamectin: Abamectin + Azadirachtin. Alpha-cypermethrin; Thiamethoxam,… Liều lượng và nồng độ phun theo chỉ dẫn trên bao bì.

Phun kỹ, tập trung vào chồi non, quả và phun đổi thuốc, phun lần hai sau khi phun lần đầu 10 - 12 ngày nếu còn thấy xuất hiện các vết chích mới và bọ xít muỗi trên cây.

II. Bệnh hại

1. Bệnh thán thư

Một loại bệnh điển hình khác mà không chỉ bơ mà nhiều loại cây ăn quả khác thường mắc phải đó chính là bệnh thán thư. Loại bệnh này do loại nấm Colletotrichum gloeosporioides gây nên. Cây bị nhiễm bệnh sẽ xuất hiện trên cành non, chùm hoa và quả non vv.. Loại bệnh này thường xuất hiện vào thời điểm mưa nhiều và độ ẩm cao trên 95%. Những vùng trồng bơ đều có đủ điều kiện để bệnh thán thư bùng phát gây hại.

Nấm bệnh xâm nhiễm trên trái non, trái đang lớn tùy theo thời tiết, vết bệnh sẽ phát triển thành các vết bệnh lớn. Nấm thán thư xâm nhiễm trái bơ ở “thể lặn” đến trước thu hoạch, các vết bệnh 2-3mm bắt đầu chuyển màu xuất hiện trên vỏ trái, và chỉ bùng phát mạnh lây lan gây thối vào phần thịt trái sau khi thu hoạch và bảo quản khi trái bắt đầu “chín, mềm”
Các giống bơ hiện tại đều dễ nhiễm thán thư nhưng Fuerte là giống chiếm tỷ lệ xuất khẩu cao tại các nước trồng bơ, lại rất mẩn cảm với thán thư.

2. Bệnh thối rễ

Bệnh thối rễ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển và sức sống của cây. Bệnh do nấm Phytophthora cinnamon gây ra chúng thường xâm nhập vào rễ làm hư phần rễ chính là rễ cọc và sau đó lan ra hai bên và phá hủy vả bộ rễ làm cho chúng bị chết rụi. Cây bị bệnh có tán lá xơ xác, lá đổi sang mầu xanh nhạt rồi rụng. Cành chết dần từ ngọn xuống thân chính.
- Biện pháp phòng trừ:
Trồng bơ trên những loại đất có kết cấu tơi xốp và sạch mầm bệnh. Đất nên có tầng canh tác đủ sâu và thoát nước tốt sau mưa.
Chọn những loại giống bơ có khả năng chống chịu bệnh cao. Không nên dùng hạt giống bị nhiễm bệnh và cần phải chọn vườn ươm tuân thủ theo các biện pháp phòng chống bệnh phát sinh.
Nguồn nước tưới cần phải sạch sẽ không có mầm bệnh bên trong
Cần phát hiện nhanh chóng kịp thời những vết thối bị bệnh trên thân và rễ của cây. Cạo sạch và quét sunfat đồng cùng vôi bột lên rễ.

3. Bệnh héo rũ

- Triệu chứng và biểu hiện của bệnh.

Một trong những loại bệnh nguy hiểm và gây ảnh hưởng nhiều nhất đến cây bơ chính là bệnh héo rũ lá. Một khi cây đã bị nhiễm loại bệnh này thì lá sẽ bị héo rũ một phần hoặc trên toàn bộ cây. Lá bị nhiễm nấm sẽ đổi màu sang vàng và sẽ chết một cách nhanh chóng. Ngoài ra phần tiếp giáp giữa vỏ và gỗ sẽ xuất hiện những đường sọc có màu nâu và chỉ cần lột vỏ cành đi thôi.
Tuy sau khi cây bị chết thì một vài tháng sau đó có thể thấy xuất hiện những mầm non phát triẻn ở những cành chưa chết. Một năm sau cây sẽ sinh trưởng lại bình thường tuy nhiên những phần đẽ bị bệnh sẽ không thể cho quả lại được.
Chưa hết. Tuy cây chết những nấm bệnh vẫn rơi rụng xuống đất và nếu gặp điều kiện thuận lợi sẽ lại tiếp tục gây bệnh cho cây bơ hoặc các cây khác gây ảnh hưởng đến vườn bơ của bạn.

- Biện pháp phòng trừ.

+ Khi trồng cây bơ không nên trồng xen canh với các loại cây thuộc họ cà

+ Với những vùng đất kém thông thoáng và thoát nước kém không bên trồng bơ vì sẽ là nơi trú ngụ của mầm bệnh.

+ Khi chọn cây giống trồng cần chọn cây khỏe mạnh không gây bệnh hại sau này.

+ Nên chọn giống bơ có khả năng kháng sau bệnh cao hơn

+ Khi phát hiện cây bơ có triệu chứng của bệnh bạn cần nhanh chóng loại bỏ ngay những cành bị nhiễm bệnh để không lây lan sang cho cả vườn.

4. Bệnh đốm lá 

- Triệu chứng và tác hại.

Loại nấm bệnh này thường xuất hiện ở một số lá trưởng thành có kích thước tương đương nhau. Nấm không chỉ ảnh hưởng đến lá mà còn xuất hiện trên cả quả bơ khiến năng suất và chất lượng của cây bị giảm sút nghiêm trọng.
Những biểu hiện đầu tiên của bệnh đó chính là mép lá có xuất hiện những đốm vàng hoặc màu hơi nâu. Dần dần theo thời gian sẽ càng lan rộng và khiến lá bị khô và héo rũ xuống.
 
Với quả nếu bệnh đốm này xuất hiện có nghĩa là cây đã bị nghiễm khá nặng. Quả sẽ có những nốt mụn lồi lên khoảng 5mm và có màu nâu nhạt. Với những quả bơ nhiễm bệnh sẽ ảnh hưởng đến quả và chất lượng bên trong.

- Biện pháp phòng trừ:

+ Tỉa thưa cành để tạo độ thông thoáng cho khu vườn của bạn.

+ Loại bỏ hẳn những loại lá cây bị bệnh ra khởi vườn và tiêu hủy ngay chúng.

+ Bón phân cho cây và tưới nước thật hợp lý

+ Bạn nhớ phun thuốc để trừ nấm bệnh kịp thời với liều lượng được hướng dẫn cụ thể.