NHỮNG BƯỚC ƯƠM GIỐNG CƠ BẢN CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Giai đoạn gieo hạt, ươm giống quyết định đến 99% việc thành bại khi trồng cây, làm vườn. Tuy nhiên, người mới tập tành làm vườn vẫn còn nhiều bỡ ngỡ vì không biết trộn giá thể trồng, gieo sâu hay cạn, chăm sóc thế nào… Hãy cùng Gold Toamato lưu ngay 5 bước ươm giống cơ bản cho người mới bắt đầu nhé!

1. Chuẩn bị

a. Dụng cụ ươm

Sử dụng châu, khay ươm giúp bạn kiểm soát tốt độ ẩm của đất, sâu bệnh hại cũng như dinh dưỡng cho cây con. Chúng cũng giúp cây con phát triển mạnh và cứng cáp trước khi trồng vào chậu lớn hoặc xuống đất.

Bạn có thể lựa chọn những loại chậu, khay hay bầu ươm như sau:

– Chậu, khay ươm bằng nhựa hoặc xốp cần có kích thước miệng từ 10cm trở lên và có đáy thoát nước. Nên sử dụng vật liệu ươm bằng nhựa bởi các ưu điểm nhẹ, bền chắc, dễ rửa sạch, tiện xếp chồng lên nhau và tái sử dụng được nhiều lần.

– Bầu ươm giống từ vật liệu tự nhiên như lá chuối, vỏ trứng, giấy,… Giúp bạn tận dụng được phế phẩm bỏ đi, dinh dưỡng cho cây con và dễ dàng điều chỉnh kích thước bầu ươm.

b. Vị trí ươm

– Chỉ cần một diện tích nhỏ khoảng vài mét vuông có đủ nắng và bằng phẳng.

– Nếu ươm giống vào mùa mưa, cần dựng mái che bằng nilon để che chắn, tránh trôi hạt và dập nát cây con. Mái che nilon còn giúp giữ ấm cho cây.

– Nếu ươm giống vào mùa đông, cần dựng mái che bằng nilon màu trắng giúp cây con tiếp xúc được với ánh nắng nhẹ.

2. Giá thể ươm

Chuẩn bị giá thể ươm, đất trồng là khâu quan trọng nhất trong kỹ thuật ươm giống. Giá thể ươm giống cần đảm bảo các điều kiện sau:

– Giá thể sạch mầm bệnh, sạch cỏ dại

– Chứa nhiều dinh dưỡng cần thiết, nhất là chất kích thích hạt nảy mầm nhanh

– Giá thể phải tơi xốp, đủ độ ẩm và thoát nước tốt

Có thể chuẩn bị giá thể ươm giống theo 2 cách, cụ thể:

– Cách 1: Phối trộn giá thể ươm theo tỷ lệ 5 đất : 3 phân trùn quế : 2 mụn dừa đã xử lý (hoặc trấu hun).

– Cách 2: Sử dụng giá thể ươm giống phối trộn sẵn các thành phần hữu cơ, kích thích hạt nảy mầm, kháng bệnh cho cây con lại đầy đủ chất dinh dưỡng. 

3. Ngâm ủ hạt giống

Để hạt nảy mầm dễ dàng, nhanh phát triển cần phải ngâm trong nước ấm trước khi gieo. Ngoài chất dinh dưỡng sẵn có trong hạt, thì tác động từ yếu tố bên ngoài gồm nước và nhiệt độ rất quan trọng.

Hạt muốn nảy mầm dễ dàng thì đầu tiên phải ngậm đủ nước. Nhiệt độ nước dao động 45-50 độ C. Khi cung cấp đầy đủ các yếu tố bên ngoài thì các phản ứng hóa học bên trong hạt xảy ra. Từ đó các hormone (auxin, gibberellin, cytokinin) được sinh ra, kích hoạt tế bào chồi mầm và rễ phát triển.

- Pha nước

Pha nước theo tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh khoảng 45-50 độ C. Không nhất thiết phải duy trì độ ấm này của nước, bạn có thể sử dụng nước từ vòi đảm bảo không quá lạnh hay nóng là được.

Đối với các hạt khó nảy mầm, có thể pha thêm lượng ít GA3 hoặc Atonik (chất kích thích nảy mầm) vào nước.

- Ngâm hạt

Sau khi pha nước ấm, cho hạt vào ngâm với thời gian thích hợp, cụ thể:

+ Hạt có kích thước bé nhỏ (cỡ hạt mè), vỏ mềm thì không cần ngâm ủ, có thể gieo trực tiếp

+ Hạt có vỏ mỏng thì ngâm khoảng 3-4 tiếng

+ Hạt có vỏ dày, kích thước lớn thì ngâm khoảng 6-8 tiếng

+ Hạt có vỏ cứng thì sau thời gian ngâm cần phải xử lý bằng cách mài, hoặc cắt phần vỏ cứng phía đầu chồi mầm (phần lõm của hạt). Đảm bảo hở phần nhân hạt bên trong rồi mới đem đi ủ.

- Ủ hạt

Sau thời gian ngâm hạt, vớt hạt ra và ủ vào khăn giấy, khăn ẩm… trong dụng cụ có bề mặt tương đối bằng phẳng. Hạt khi ủ cần đặt nơi có bóng tối, nhiệt độ khoảng 20 độ C và giữ ẩm hợp lý. Tránh tình trạng quá ướt hoặc quá khô. Tùy vào từng loại hạt mà thời gian ủ có thể dao động trong khoảng 7-30 ngày.

4. Gieo hạt, ươm giống

Trước khi gieo hạt cần phun ẩm giá thể gieo. Khi gieo cần đảm bảo nguyên tắc, độ sâu gieo hạt gấp 3 lần kích thước hạt. Riêng với loại hạt giống nhỏ li ti thì chỉ cần rải/gieo trên bề mặt và không cần phủ đất.

Sau đó, dùng bình vòi phun sương trên bề mặt hạt đã gieo.

5. Chăm sóc

- Nhiệt độ

Tùy vào loại hạt sẽ có nhiệt độ khác nhau để nảy mầm. Thông thường sẽ dao động khoảng 20-25 độ C. Đặc biệt, cần phải che chắn bằng lưới trong giai đoạn này.

- Độ ẩm

Giữ giá thể ươm luôn ẩm, không quá ướt cũng không quá khô. Thông thường, một ngày phun sương 2 lần vào sáng sớm và chiều mát.

- Chuyển chậu

Khi cây con đạt 2-3 lá thật, chuyển từ khay, bầu ươm sang chậu trồng. Cần chú ý bón lót bằng phân hữu cơ vào đất trồng.

- Bón phân

Nên tưới thêm phân bón lá bằng ½ hoặc ⅔ nồng độ trên bao bì hướng dẫn. Sang 3 tuần tuổi thì có thể sử dụng phân bón gốc cho cây con.

- Sâu bệnh

Đây là giai đoạn sâu ăn lá, nấm bệnh tấn công nhiều nhất. Nên chú ý phun thuốc phòng trừ, có thể sử dụng các chế phẩm sinh học như tỏi ớt gừng, dầu neem,…